روشهای درمان و پیشگیری از واریس بارداری
آیا شما هم جزو مادرانی هستید که با مشکل واریس حاملگی، دستوپنجه نرم میکنید؟ حتماً از رگهای آبی و بنفش برجسته روی پاها و سایر قسمتهای بدنتان ناراحت هستید. این رگها که به دلیل اختلال در گردش خون ایجاد میشوند، نه تنها ظاهر ناخوشایندی دارند؛ بلکه میتوانند باعث درد و ناراحتی زیادی شوند.
خوشبختانه، با کمک برخی روشهای طبیعی مثل تغذیه صحیح، ورزش ملایم و… میتوانید مانع پیشروی واریس در دوران بارداری شوید. قاووت بارداری یکی از محصولاتی است که از مواد اولیه کاملاً طبیعی و سالم تهیه شده و برای این دوران بسیار مفید است. شما میتوانید از طریق لینک مشخص شده، اطلاعات این محصول را مشاهده کنید.
با ما همراه باشید تا در این مقاله، علل واریس در بارداری، علائم آن و مهمتر از آن، راهکارهای طبیعی برای کاهش واریس را با هم بررسی کنیم.
واریس در بارداری؛ رگهای خونی خسته و برجسته

واریس حاملگی، یکی از مشکلاتی است که بسیاری از خانمهای باردار با آن مواجه میشوند. این مشکل با ظاهرشدن رگهای آبی یا بنفشرنگ و برجسته، اغلب در پاها و گاهی در نواحی دیگر مانند واژن، شکم، لگن و… رخ میدهد.
این بیماری که بخشی از شایعترین تغییرات پوستی در بارداری به شمار میرود، به دلایل مختلفی ایجاد میشود. در ادامه 4 علت واریس بارداری را بررسی میکنیم:
- افزایش حجم خون: در دوران بارداری، حجم خون بدن به طور قابلتوجهی افزایش مییابد تا نیازهای جنین را تأمین کند. این افزایش حجم خون، فشار بیشتری به رگها وارد کرده و احتمال ایجاد واریس را افزایش میدهد.
- تغییرات هورمونی: هورمون پروژسترون که در دوران بارداری افزایش مییابد، باعث شلشدن دیواره رگها شده و احتمال ایجاد واریس را بیشتر میکند.
- فشار رحم: رحم درحالرشد، به رگهای خونی لگن فشار وارد کرده و مانع از جریان خون نرمال میشود.
- ایستادن طولانیمدت: ایستادن طولانیمدت، بهخصوص در اواخر بارداری، باعث تجمع خون در پاها شده و به ایجاد واریس بارداری دامن میزند.
انواع واریس در بارداری
واریس در بارداری بهطورکلی به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
- واریس مویرگی: این نوع واریس در رگهای نزدیک به سطح پوست دیده میشود و به واریس عنکبوتی نیز معروف است. واریس مویرگی اغلب در بارداری دوم به بعد یا به دلیل افزایش وزن زیاد مادر رخ میدهد.
- واریس طنابی: این نوع واریس در رگهای عمیقتر رخ میدهد و معمولاً علائم ظاهری کمتری دارد؛ اما میتواند باعث درد و تورم در پاها شود. واریس طنابی وخیمتر از واریس مویرگی است و نیاز به پیگیری جدیتری دارد.
بد نیست در اینجا بگوییم که ترک پوستی نیز با رنگهای قرمز یا بنفش ظاهر میشوند. این ترکها که به دلیل پاره شدن بافتها در اثر رشد سریع اتفاق میافتند، در شکم، ران، واژن و… رخ میدهند. در مقاله ترک های پوستی در بارداری به طور مفصل در مورد این معضل صحبت کردیم.
علائم واریس در بارداری

علاوه بر ظاهرشدن رگهای برجسته، واریس در بارداری میتواند علائم دیگری نیز ایجاد کند، از جمله:
- درد و سنگینی در پاها
- خستگی و تورم پاها
- خارش پوست در اطراف رگهای واریسی
- احساس گرما یا سوزش در پاها، شکم، واژن و…
- گرفتگی عضلات
واریس در بارداری معمولاً خطری برای مادر و جنین ندارد؛ اما در برخی موارد عوارضی مانند لختهشدن خون ایجاد میکند که کمی نگرانکننده است. بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه تغییر در علائم واریس پا در بارداری یا سایر نقاط، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
بهعلاوه اگر در برخی نقاط بدنتان، خارش شدید را احساس کردید، ابتدا مقاله خارش در بارداری را مطالعه کنید. شاید خارش شما جزو موارد شایعی باشد که در بارداری اتفاق میافتند.
نواحی شایع واریس بارداری

همانطور که گفتیم واریس در دوران بارداری، به دلیل افزایش حجم خون، تغییرات هورمونی و فشار رحم درحالرشد، در بسیاری از زنان رخ میدهد. این رگهای متورم و پیچخورده اغلب در قسمتهای پایینی بدن ظاهر میشوند. موارد زیر برخی از شایعترین نواحی هستند که در دوران بارداری دچار واریس میشوند:
واریس پا در بارداری

واریس پا در بارداری شایعترین نوع واریس است که حدود یکسوم زنان باردار با آن روبرو میشوند. رگهای واریسی در پاها به صورت رگهای آبی یا بنفش رنگ و برجسته دیده میشوند.
واریس واژن در بارداری
واریس واژن در بارداری، به معنای بزرگ و برجستهشدن رگهای خونی در ناحیه واژن است. این مشکل به دلیل افزایش فشارخون در لگن و کندتر شدن برگشت خون به سمت قلب، اتفاق میافتد. این بیماری که میتواند باعث ناراحتی و درد شود در هفتههای آخر بارداری بیشتر رخ میدهد.
از علائم واریس واژن در این دوران میتوان به خارش و سوزش در ناحیه واژن، درد هنگام رابطه جنسی و تورم در ناحیه واژن اشاره کرد. متأسفانه، واریس واژن در دوران بارداری به طور کامل قابلدرمان نیست و باید تا بعد از زایمان صبر کرد. اگر علائم واریس واژن تا چند هفته بعد از به دنیا آمدن نوزاد از بین نرفت، باید درمان پزشکی را شروع کنید.
واریس شکم در بارداری
متورمشدن و برگشت خون در سیاهرگ شکم یکی از انواع واریس پر خطر است. واریس شکم در بارداری به دلیل لختهشدن خون در سیاهرگ اصلی شکم یا رگهای عمقی لگن رخ میدهد.
احساس کشیدگی و ناراحتی در شکم یکی از خطرات واریس در بارداری است که گاهی شرایط را برای خانمهای باردار سختتر میکند. البته ممکن است برخی افراد، خط تیره رنگی که در وسط شکم ظاهر میشود را با واریس شکم اشتباه بگیرند. توصیه میکنیم برای تشخیص بهتر، مقاله خط شکم در بارداری را بهدقت مطالعه کنید.
واریس لگن در بارداری
واریس لگن در بارداری نیز در برخی از زنان باردار مشاهده میشود؛ اما احتمال آن کمتر از نواحی دیگر است. این واریس که اغلب همزمان با واریس واژن رخ میدهد با درد در ناحیه لگن و درد هنگام رابطه جنسی مشخص میشود.
واریس کشاله ران در بارداری

گزارشات زیادی حاکی از احتمال بروز واریس کشاله ران در بارداری هستند. این مشکل نیز که با احساس سنگینی و درد در این نقطه بروز میکند، ناشی از متورمشدن رگهای تحتانی بدن است. واریس تناسلی در بارداری یا واریس رحم در بارداری، از دسته واریس مویرگی هستند و نقاط مختلفی مانند لگن، واژن، کشاله ران و… را درگیر میکنند.
راههای درمان واریس در بارداری
واریس در دوران بارداری مشکل شایعی است که بسیاری از خانمها با آن روبرو میشوند. اغلب این افراد در مورد خطرات واریس در بارداری بسیار نگران هستند. خوشبختانه این بیماری بهاندازهای حاد نیست که برای مادر یا جنین، خطر جدی به همراه داشته باشد و بعد از زایمان به مرور زمان از بین میرود. از طرفی روشهای مختلفی برای کاهش علائم و درمان واریس در بارداری وجود دارد که در ادامه بیشتر به آن میپردازیم:
استفاده از جوراب واریس
جورابهای واریس با اعمال فشار به پاها، به بهبود گردش خون کمک و از تجمع خون در رگها جلوگیری میکنند. این جورابها یکی از مؤثرترین روشها برای کاهش علائم و درمان واریس پا در بارداری هستند.
بهترین زمان پوشیدن جوراب واریس در دوران بارداری کی است؟
برخی متخصصان، پوشیدن جوراب واریس را از ابتدای دوران بارداری توصیه میکنند؛ اما برخی دیگر معتقدند بهتر است از سهماهه دوم بارداری که تورم، درد و ناراحتی بیشتر میشود، استفاده از این جورابها را شروع کرد. همچنین، پس از زایمان نیز میتوان برای کاهش ورم از این جورابهای مخصوص استفاده کرد.
نکات مهم در استفاده از جوراب واریس
با وجود اینکه جورابهای واریس تاثیر بسیاری در کاهش درد و ورم در دوران بارداری دارند، اما باید راجع به این جورابها نکاتی را بدانید:
- استفاده از جورابهای واریس در زمان سفر توصیه میشود؛ زیرا به افزایش گردش خون کمک میکنند.
- درجه فشردگی در جورابهای واریس مختلف است و شما باید با توجه به نیاز خود بهترین گزینه را انتخاب نمایید.
- معمولا در صبح ورم بدن کمتر و پوشیدن جورابهای واریس راحتتر است.
- قبل استفاده از جوراب، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا درجه فشردگی و زمان شروع استفاده را برایتان توضیح دهد.
لیزر درمانی واریس در بارداری

لیزر درمانی با ایجاد حرارت، رگهای واریسی را میبندد. اما این حرارت ممکن است بر روی جنین در حال رشد تأثیر منفی بگذارد و خطر آسیب به بافتهای اطراف را افزایش دهد. به همین دلیل درمان واریس بارداری با این روش بسیار خطرناک است و اصلاً توصیه نمیشود.
اسکلروتراپی برای درمان واریس در بارداری
اسکلروتراپی روشی است که در آن مادهای شیمیایی به داخل رگهای واریسی تزریق میشود تا آنها را تحریک به بستهشدن کند. اما داروهای استفاده شده در اسکلروتراپی ممکن است بر روی جنین تأثیر بگذارند و عوارض جانبی ایجاد کنند.
از طرفی تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون در دوران بارداری باعث تغییراتی در رگهای خونی میشود که اثربخشی اسکلروتراپی را کم میکند. به همین دلیل متخصصان درمان واریس را تا چند ماه بعد از زایمان به تعویق میاندازند.
رادیو فرکانسی (RF) برای درمان واریس در بارداری آیا امکانپذیر است؟
در رادیو فرکانسی از انرژی امواج رادیویی برای گرمکردن و بستن رگهای واریسی استفاده میشود. البته مطالعات کافی در مورد ایمنی RF در دوران بارداری انجام نشده است؛ بنابراین، پزشکان ترجیح میدهند از روشهای درمانی ایمنتر برای زنان باردار استفاده کنند.
لیزر داخل عروق (EVLT) در بارداری
لیزر داخل عروق (EVLT) یکی از روشهای مدرن و موثر برای درمان واریس است. از آنجایی که لیزر در این روش با ایجاد گرما، رگ را میبندد و این گرما ممکن است بر روی جنین در حال رشد تأثیر منفی بگذارد، لیزر داخل عروق در دوران بارداری خطرناک است.
روشهای پیشگیری و کاهش واریس در بارداری

گرچه نمیتوان به طور کامل از ایجاد واریس بارداری پیشگیری کرد؛ اما با رعایت برخی نکات میتوان شدت آن را کاهش داد. روشهای پیشگیری از واریس در بارداری عبارتاند از:
- ورزشهای سبک و منظم: ورزشهایی مانند پیادهروی، شنا و یوگا با تقویت عضلات پا و بهبود گردش خون، منجر به بهبود رگهای واریسی میشوند.
- استراحت با بالا نگهداشتن پاها: چندین بار در روز به مدت 15-20 دقیقه پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا جریان خون شدید در قسمت تحتانی را متعادل کنید.
- حمام آب گرم: حمام آب گرم میتواند به کاهش درد و تورم پاها کمک کند.
- تغذیه سالم: مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل و آب کافی باعث بهبود گردش خون میشود. مصرف قوتو نیز میتواند با تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن، سلامت مادر و جنین را ارتقا دهد.
- اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانیمدت: سعی کنید به طور مرتب تغییر وضعیت دهید.
- ماساژ ملایم پاها: ماساژ ملایم پاها با روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون روی بهبود گردش خون تاثیر دارد.
- پوشیدن لباسهای گشاد: از پوشیدن لباسهای تنگ که بر روی پاها فشار وارد میکنند، خودداری کنید.
- کمپرس سرد: کافیست 10-15 دقیقه کمپرس سرد را روی نواحی متورم بگذارید تا متوجه تاثیر زیاد این روش برای کاهش درد و التهاب شوید.
- کنترل وزن: زمانی که وزن مادر باردار افزایش پیدا میکند، فشار زیادی بر رگهای پا وارد شده و جریان خون مختل میشود. به همیندلیل کنترل وزن در کاهش واریس بارداری تاثیر بسیاری دارد.
- مصرف مایعات و فیبر: اگر مادران باردار به اندازه کافی مایعات بنوشند و فیبر مصرف کنند، جریان گردش خون در بدنشان با قدرت بیشتری ادامه پیدا میکند؛ چون باعث هیدراته نگه داشتن بدن و جلوگیری از غلظت خون میشود.
- خوابیدن به پهلوی چپ: سیاهرگ بزرگ تحتانی، وظیفه رساندن خون از پاها به قلب را دارد؛ زمانی که به پهلوی سمت چپ خود میخوابید فشار به این رگ کمتر میشود و واریس شدت پیدا نمیکند.
تنها روش مطمئن برای درمان واریس بارداری، پیشگیری است
واریس در دوران بارداری، یک مشکل شایع است که بسیاری از خانمها را آزار میدهد. افزایش حجم خون، تغییرات هورمونی و فشار رحم در حال رشد، از دلایل اصلی بروز واریس در این دوران هستند.
خوشبختانه با رعایت برخی نکات ساده مثل پوشیدن جوراب واریس، ورزشهای سبک، بالا نگهداشتن پا، تغذیه مناسب و… میتوان از تشدید واریس پیشگیری کرده و علائم آن را کاهش داد.
تغذیه مناسب از این جهت قابلاهمیت است که مانع از غلظت خون شده و به گردش صحیح خون در بدن کمک میکند. به ویژه محصولاتی مثل قاووت که از مواد اولیه کاملاً طبیعی تولید میشود، برای این هدف گزینه بسیار خوبی است. برای خرید قاووت، کافیست روی لینک کلیک کنید.
سوالات متداول
- 1. آیا ماساژ برای واریس در بارداری مفید است؟
- ماساژ ملایم پاها با روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون میتواند به بهبود گردش خون و کاهش درد و تورم کمک کند.
- 2. آیا داروهایی برای درمان واریس در بارداری وجود دارد؟
- در دوران بارداری، استفاده از بسیاری از داروها محدودیت دارد. پزشک ممکن است در موارد خاص، داروهای خاصی را برای کاهش علائم واریس تجویز کند. اما به طور کلی، درمانهای غیر دارویی مانند جوراب واریس و تغییر سبک زندگی، در اولویت هستند.
- 3. آیا واریس در بارداری بر روی جنین تأثیر میگذارد؟
- واریس در مادر معمولاً تأثیری مستقیم بر روی جنین ندارد. اما در برخی موارد نادر، اگر واریس منجر به لخته شدن خون شود، ممکن است عوارضی برای مادر و جنین ایجاد کند.
- 4. آیا لیزر درمانی برای واریس در بارداری مناسب است؟
- لیزر درمانی برای واریس در دوران بارداری توصیه نمیشود. زیرا ممکن است بر روی جنین تأثیر بگذارد.
- 5. رگهای واریسی دوران بارداری چه زمانی از بین میروند؟
- واریسهای بارداری، معمولا 3 تا 6 ماه پس از زایمان، به تدریج کمرنگ و در نهایت محو میشوند. البته گاهی محو شدن کامل رگهای واریسی نیاز به زمان بیشتری دارد؛ اما اگر 12 ماه پس از زایمان همچنان با این مشکل مواجه هستید، میتوانید به پزشک مراجعه کنید.

من متخصص طب فیزیکیام و به خانمهای باردار زیادی مشاوره میدم. به نظرم خوب بود به محدودیتهای درمان دارویی توی بارداری هم اشاره میکردین. مثلاً آیا هیپارینهای سبک برای پیشگیری از واریس در افراد با ریسک بالا توصیه میشه یا نه؟
سلام وقت بخیر
هپارین لختههای خونی را که قبلاً تشکیل شدهاند حل نمیکند، اما میتواند از بزرگتر شدن لختههای تشکیلشده و ایجاد مشکلات جدی جلوگیری کنه اما با توجه به شرایط بیمار حتمآ باید با پزشک مشورت بشه
چرا هیچ جا نگفتین که اگه کسی قبلاً واریس داشته باشه و باردار شه چی کار باید بکنه؟ من چند ساله این مشکل رو دارم و الان باردارم و نمیدونم وضعم بدتر میشه یا نه.
سلام وقت بخیر
گر کسی قبلاً واریس داشته و حالا باردار شده، باید با پزشک مشورت کند تا یک برنامه مراقبتی مناسب برای دوران بارداری تنظیم شود. همچنین، رعایت نکات بهداشتی و سبک زندگی سالم میتواند به کنترل و کاهش علائم واریس در این دوران کمک کند.
راستش من پزشک عمومیام و مقالهتون برام جالب بود، ولی یه سوال دارم: آیا استفاده از جوراب واریس توی سهماهه اول بارداری هم اثربخشه؟ چون توی منابع دیگه معمولاً توصیه میشه از سهماهه دوم به بعد استفاده شه. یه مقدار هم جای منابع علمی دقیق توی متن خالیه.
سلام وقت بخیر
بله، استفاده از جوراب واریس در سهماهه اول بارداری میتواند مفید باشد، اما این موضوع به شرایط فردی و توصیه پزشک بستگی دارد. جورابهای واریس با ایجاد فشار ملایم در پاها، به بهبود گردش خون و کاهش علائمی مانند درد و تورم کمک میکنند
من ماه پنجم بارداریمه، پام کبود شده و رگم زده بیرون، واقعاً ترسیدم. اینا که گفتین مثل بالا نگه داشتن پاها واقعاً جواب میده؟ تا کی باید این کارو بکنم؟ نمیدونم از کی باید نگران شم که نکنه خطرناکه؟
سلام وقت بخیر
درمان هایی که در مقاله گفته شده کمک کننده هست
من تو روستا زندگی میکنم، دکتر نداریم، نمیفهمم این جوراب واریس چیه و از کجا بخرم. اصلاً گرونه یا ارزونه؟ اگه کسی نداره چیکار باید بکنه؟
سلام وقت بخیر
تا حدودی این کارها کمک کننده هست
ورزش منظم: فعالیتهایی مانند پیادهروی، شنا و دوچرخهسواری به تقویت عضلات پا و بهبود گردش خون کمک میکنند.
پرهیز از ایستادن یا نشستن طولانیمدت: در صورت لزوم، هر 30 دقیقه یکبار تغییر وضعیت دهید و حرکات کششی انجام دهید.
پوشیدن کفش مناسب: از کفشهای پاشنهبلند یا کفشهایی که به پا فشار میآورند خودداری کنید.
ترک سیگار: سیگار کشیدن باعث آسیب به رگها و بدتر شدن واریس میشود.
رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای غنی از فیبر، آنتیاکسیدان و اسیدهای چرب امگا 3 به بهبود گردش خون کمک میکند.
نکات خوبی گفته شده ولی چرا درباره تفاوتهای بین واریس سطحی و عمقی صحبت نکردین؟ برای یه خانم باردار که سابقه ترومبوز داشته، آیا همون روشهای عمومی درمان مثل بالا نگه داشتن پاها کفایت میکنه؟
سلام وقت بخیر
مواردی که شما ذکر کردید تخصصی هست و میبایست به پزشک مراجعه کنید