خارش بدن در بارداری؛ از دلایل تا درمانهای موثر

در دوران بارداری، برخی از مادران با مشکلی آزاردهنده به نام خارش دستوپنجه نرم میکنند. خارش پوست بدن در بارداری میتواند دلایل مختلفی داشته باشد و از خفیف تا شدید تغییر کند. این خارش نه تنها آزاردهنده است؛ بلکه حتی ممکن است خواب را مختل کند و روی کیفیت زندگی مادر باردار تاثیر مستقیم داشته باشد.
در این مقاله قصد داریم به بررسی علل مختلف خارش در بارداری، راههای تشخیص و درمانهای خانگی موثر آن بپردازیم. با ما همراه باشید تا درباره علت خارش در بارداری و روشهای درمان آن صحبت کنیم.
یکی از کمریسکترین روشهای درمان اصلاح رژیم غذایی است. مواد غذایی مثل قاووت به شما کمک میکنند رژیم غذایی مغذی داشته باشید. برای بهرهمندی از خواص بینظیر قاووت در دوران بارداری، میتوانید قاووت بارداری مستر قاووت را امتحان کنید.
علل شایع خارش در بارداری؛ از تغییر هورمون تا بیماریهای حاد
خارش پوست یکی از مشکلات دوران بارداری است که بیش از ۲۰ درصد مادران درباره آن شکایت دارند. این خارش میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و در نواحی مختلف بدن، از جمله شکم، دستها، پاها و حتی کف دستها و پاها رخ دهد. دلایل مختلفی برای بروز این مشکل وجود دارد. در ادامه به طور مفصل به بررسی علت خارش بدن در بارداری میپردازیم.
- تغییرات هورمونی: سطح استروژن و پروژسترون در دوران بارداری بالا میرود و باعث خشکی و خارش پوست میشود. این هورمونها میتوانند بر غدد چربی پوست تأثیر گذاشته و تولید چربی طبیعی پوست را کاهش دهند. گاهی افزایش جریان خون در پوست نیز سبب ایجاد خارش میشود.
- کشیدگی پوست: با رشد جنین، پوست شکم، سینهها و سایر نواحی بدن کشیده میشود که در برخی موارد پوست را تحریک میکند. این کشیدگی بهخصوص در سه ماهه سوم بارداری که شدت کشش پوست به اوج خود میرسد، بیشتر احساس میشود. اصلیترین علت خارش شکم در بارداری، همین کشیدگی پوست است.
- اختلالات پوستی خاص بارداری: پمفیگوئید بارداری که یک بیماری خودایمنی نادر است، باعث بروز بثورات خارشدار و تاولهای پوستی میشود. بیماری دیگری به نام کلستاز بارداری در خانمهای باردار رخ میدهد که یک اختلال کبدی محسوب میشود. این بیماری باعث تجمع صفرا در کبد شده و خارش ایجاد میکند.
- خشکی پوست: افزایش نیاز بدن به آب در دوران بارداری و عرقکردن بیشتر میتواند باعث خشکی پوست و در نتیجه خارش شود. برای اطلاعات بیشتر حتماً مقاله خشکی پوست در بارداری را مطالعه کنید.
- عفونتهای پوستی: اگر در دوران بارداری به بهداشت اهمیت ندهید، امکان بروز برخی عفونتهای پوستی مانند عفونتهای قارچی و باکتریایی وجود دارد که با علایمی مثل خارش ظاهر میشوند. این عفونتها معمولاً در نواحی گرم و مرطوب بدن مانند کشاله ران و زیر بغل بیشتر رخ میدهند.
- آلرژیها: حساسیت به مواد شوینده، پارچهها، مواد غذایی و سایر عوامل محیطی میتواند باعث خارش پوست شود.
- بیماریهای زمینهای: برخی بیماریهای زمینهای مانند دیابت، بیماریهای کبدی و تیروئید میتوانند باعث خارش شوند.
عوامل تشدیدکننده خارش در بارداری
همانطور که پیشتر ذکر شد، خارش در بارداری میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. اما عواملی نیز وجود دارند که میتوانند این خارش را تشدید کنند. در این بخش، به بررسی این عوامل میپردازیم و راهکارهایی برای کاهش آنها بهخصوص خارش بدن در بارداری در شب ارائه میدهیم.
- حمامهای طولانی: حمامهای طولانی و آب داغ روی خشکی پوست تاثیر چشمگیری دارد.
- صابونهای قوی: صابونهای قوی حاوی مواد شیمیایی هستند که در برخی موارد باعث تحریک پوست میشوند.
- لباسهای تنگ و تحریککننده: لباسهای تنگ و ساخته شده از الیاف مصنوعی میتوانند پوست را تحریک کرده و خارش را افزایش دهند.
- لباسهای زیر تنگ: لباسهای زیر تنگ باعث سایش پوست و افزایش خارش میشوند.
- حساسیت به مواد شوینده: برخی از مواد شوینده حاوی مواد شیمیایی هستند که ممکن است پوست را تحریک کنند. بهعلاوه باقیماندن مواد شوینده روی لباسها میتواند باعث خارش شود؛ پس به آبکشی لباسها توجه کنید.
در مقاله تغییرات پوستی در بارداری به طور مفصل در مورد انواع مشکلاتی که ممکن است در پوست شما ایجاد شود، صحبت کردیم. برای افزایش آگاهی حتماً مقاله مربوط را مطالعه نمایید.
مشکلات همراه با خارش بارداری
خارش حاملگی، بهخصوص در ماههای آخر بارداری، یک مشکل شایع است. هر چند گزارشهایی از خارش بدن در روزهای اول بارداری نیز وجود دارد. گاهی اوقات، این خارش میتواند همراه با سایر علائم و مشکلات دیگری باشد که نشاندهنده شرایط جدیتری هستند. سایر علائم که ممکن است همراه با خارش مشاهده شوند عبارتاند از:
- تغییر رنگ ادرار: تیرهشدن رنگ ادرار میتواند نشانه مشکلات کبدی باشد.
- زردی پوست و چشمها: یکی از نشانهها کلستاز بارداری تغییر رنگ پوست و چشم به زردی است.
- تب: گاهی ممکن است به دلیل بالا رفتن دمای بدن، درگیر خارش پوست شوید که اغلب نشاندهنده عفونت بدن است.
- تهوع و استفراغ: این علائم ممکن است همراه با کلستاز بارداری رخ دهند.
اگر خارش صورت در بارداری شدید است یا با سایر علائم گفته شده همراه است یا با درمانهای خانگی بهبود نمییابد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما میتواند علت خارش را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند.
همچنین اگر حس کردید موهای شما بیش از حد معمول میریزند، از مکملها و ویتامینها برای درمان آن کمک بگیرید. مقاله ریزش مو در بارداری نیز اطلاعات مفیدی در این مورد در اختیار شما قرار میدهد.
درمانهای خانگی برای تسکین خارش در بارداری
خارش پوست بدن در بارداری میتواند بسیار آزاردهنده باشد. خوشبختانه، چندین درمان خانگی موثر وجود دارد که برای تسکین این مشکل مفید است.
حمامهای خنک و آرامشبخش
حمامهای کوتاه و ولرم با استفاده از مواد طبیعی میتوانند بهترین تسکین خارش بدن در بارداری باشند.
مرطوبکنندههای طبیعی
استفاده از مرطوبکنندههای طبیعی به حفظ رطوبت پوست کمک کرده و از خشکی و خارش جلوگیری میکند.
- آلوئهورا: ژل آلوئهورا را مستقیماً روی پوست خارشدار بمالید. آلوئهورا دارای خواص ضدالتهابی و مرطوبکنندگی است.
- روغن نارگیل: روغن نارگیل را روی پوست خشک و خارشدار ماساژ دهید. روغن نارگیل به نرم کردن پوست و کاهش التهاب کمک میکند.
- روغن بادام: روغن بادام نیز یک مرطوبکننده طبیعی و عالی است که به تسکین خارش کمک میکند.
لباسهای نخی و گشاد
اگر دائماً درگیر خارش هستید و مدام از خود میپرسید” برای خارش بدن در بارداری چه باید کرد” لباسهای پلاستیکی و تنگ را فراموش کنید. پوشیدن لباسهای نخی و گشاد به پوست اجازه میدهد که تنفس کند و از تحریک پوست جلوگیری میکند.
اجتناب از مواد تحریککننده
استفاده از صابونهای قوی، مواد شوینده معطر و محصولات آرایشی که ممکن است پوست را تحریک کنند، خودداری کنید.
رژیم غذایی سالم
مصرف غذاهای غنی از آنتیاکسیدانها مانند میوهها و سبزیجات میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب کمک کند. در مقاله تغذیه دوران بارداری، خواص مواد غذایی مختلف را توضیح دادیم.
مدیریت استرس
استرس میتواند خارش را تشدید کند. تکنیکهای آرامسازی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق روی کاهش استرس تاثیر مثبتی دارند.
درمانهای علمی و پزشکی برای خارش در بارداری
درمانهای خانگی میتوانند به تسکین موقتی خارش کمک کنند؛ اما در برخی موارد، درمانهای پزشکی برای کنترل علائم و درمان خارش بدن در بارداری ضروری است. برخی از درمانهای پزشکی رایج برای خارش در بارداری عبارتاند از:
- آنتیهیستامینها: این داروها به کاهش التهاب و خارش کمک میکنند.
- کورتیکواستروئیدهای موضعی: این داروها التهاب را کاهش داده و خارش را تسکین میدهند.
- داروهای خوراکی کورتیکواستروئید: در موارد شدید، پزشک ممکن است داروهای خوراکی کورتیکواستروئید را تجویز کند.
از درمانهای موضعی دیگری مثل پماد برای خارش در بارداری و لوسیون میتوان به کالامین یا پمادهای حاوی اوره اشاره کرد. این پمادها منجر به مرطوب کردن پوست و کاهش خارش میشوند.
اگر علاوه بر خارش با مشکل عرقسوز شدن هم دستبهگریبان هستید، مقاله عرقسوز شدن در بارداری را مطالعه کنید. در این مقاله در مورد علت و راههای درمان این مشکل توضیح دادیم.
برای خارش بدن در بارداری چه بخوریم؟
خوشبختانه، با داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل نیز میتوان تا حد زیادی از شدت خارش کاست. در ادامه به برخی از مواد غذایی مفید برای کاهش خارش در دوران بارداری اشاره میکنیم. قوتو نیز محصول ارزشمندی برای تامین مواد مورد نیاز مادر و جنین به شمار میرود که مصرف آن برای زنان حامله توصیه میشود.
- سعی کنید روزانه انواع مختلفی از میوهها و سبزیجات را مصرف کنید تا آنتیاکسیدان، مواد معدنی و ویتامین کافی دریافت کنید.
- روغن زیتون، روغن آووکادو و روغن بادام حاوی اسیدهای چرب ضروری هستند که به مرطوب نگهداشتن پوست کمک و از خشکی و خارش جلوگیری میکنند.
- روی به ترمیم بافتهای پوست کمک میکند و میتواند در کاهش التهاب موثر باشد. غذاهایی مانند گوشت قرمز، مرغ، تخممرغ، آجیل و دانهها منابع خوبی از روی هستند.
- ویتامین E یک آنتیاکسیدان قوی است که به محافظت از پوست در برابر آسیب کمک میکند. غذاهایی مانند بادام، آووکادو، اسفناج و روغن آفتابگردان منابع خوبی از ویتامین E هستند.
- نوشیدن آب کافی به هیدراته نگهداشتن پوست کمک و از خشکی و خارش جلوگیری میکند.
در این بین بهتر است مصرف برخی غذاها را کاهش دهید یا بهطورکلی از رژیمتان حذف کنید. چه غذاهایی را باید کمتر مصرف کرد؟
- غذاهای فراوری شده و سرخ شده که باعث التهاب در بدن شده و خارش را تشدید میکنند.
- غذاهای تند و ادویهدار میتوانند باعث تحریک پوست شوند.
- شکلات، قهوه و چای به کمآبی بدن دامن میزنند و خارش را بیشتر میکنند.
چه زمانی باید خارش بارداری را جدی بگیریم؟
درست است که خارش در دوران بارداری یک مشکل شایع است؛ اما در برخی موارد میتواند نشانهای از یک مشکل جدیتر باشد.
- اگر خارش شما با گذشت زمان شدیدتر میشود یا به نواحی جدیدی گسترش مییابد.
- خارش میتواند نشانهای از سایر مشکلات پزشکی مانند دیابت، بیماریهای کبدی یا تیروئید باشد.
- در برخی موارد ممکن است شدت خارش در شب افزایش یابد و خواب را مختل کند.
- خارشهایی که همراه با تاول یا زخمهای پوستی هستند نیز باید جدی گرفته شوند.
خارش در بارداری؛ مهمانی ناخواندهای که آرامش را بر هم میزند
خارش پوست در بارداری میتواند به دلایل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، کشیدگی پوست، اختلالات پوستی خاص بارداری، خشکی پوست، عفونتها، آلرژیها و بیماریهای زمینهای رخ دهد.
تشخیص دقیق علت خارش برای انتخاب بهترین روش درمان بسیار مهم است. در برخی موارد، خارش میتواند نشانهای از یک مشکل جدیتر مانند کلستاز بارداری باشد که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. بنابراین، اگر خارش شما شدید است یا با سایر علائم همراه است یا با درمانهای خانگی بهبود نمییابد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
استفاده از مرطوبکنندهها، حمامهای خنک، لباسهای نخی و گشاد و اجتناب از مواد تحریککننده و تغذیه اصولی میتواند به پیشگیری و تسکین خارش کمک کند.
شما میتوانید بهجای بسیاری از خوراکیهای مضر و تحریک کننده، محصولی مغذی مثل قاووت را در این دوران مصرف کنید. امکان خرید قاووت با مواد اولیه با کیفیت از طریق سایت مستر قاووت برای شما فراهم شده است.
سوالات متداول
- 1. چرا در دوران بارداری خارش ایجاد میشود؟
- دلایل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، کشش پوست، کلستاز بارداری، بیماریهای پوستی، عفونتهای پوستی و… باعث خارش در دوران بارداری میشوند.
- 2. آیا خارش بدن در بارداری خطرناک است؟
- در اکثر موارد، خارش بارداری بیخطر است و با زایمان برطرف میشود. اما در برخی موارد، مانند کلستاز بارداری، میتواند خطرناک باشد و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
- 3. خارش شکم در بارداری برای جنین ضرر دارد؟
- خارش بارداری به طور مستقیم بر روی جنین تأثیر نمیگذارد.
- 4. آیا میتوان از خارش بارداری جلوگیری کرد؟
- به طور کامل نمیتوان از خارش بارداری جلوگیری کرد، اما با رعایت برخی نکات مثل مرطوب نگهداشتن پوست، پرهیز از مواد تحریککننده، پوشیدن لباسهای نخی و… میتوان آن را کاهش داد.
تو مقاله گفتین که خارش بدن تو بارداری بیشتر به خاطر تغییرات هورمونی و کشیدگی پوسته، ولی در مورد کولستاز بارداری خیلی سطحی صحبت کردین. چطور یه زن باردار بفهمه که خارش معمولیه یا نشونه یه مشکل جدی مثل کولستازه؟
سلام وقت بخیر
در این مورد باید به پزشک مراجعه کنند
من ماه هفتمم، بدنم از شدت خارش داره دیوونهم میکنه! مخصوصاً شبها بدتر میشه. این طبیعییه یا باید نگران باشم؟ تو مقاله نوشتین که بعضی وقتا میتونه خطرناک باشه، ولی دقیقاً چه وقتایی باید رفت دکتر؟
سلام وقت بخیر
زمانی که خارش به نواحی بیشتری انتقال پیدا میکنه باید به دکتر مراجعه کنید
توی متن اشاره کردین که تغذیه هم روی شدت خارش تأثیر داره، اما توضیح ندادین که چه مواد غذایی میتونن وضعیتو بهتر یا بدتر کنن. به نظرتون پرهیز از غذاهای آلرژیزا مثل لبنیات یا آجیل میتونه کمکی کنه؟
سلام وقت بخیر
اگر به مواد غدایی خاصی حساسیت دارید باید پرهیز کنید وگرنه لبنیات و آجیل به خودی خود باعث خارش های پوستی نمیشوند