داشتن دوقلو، یکی از چالش برانگیزترین تجربه‌های بارداری برای هر مادری است که البته با مدیریت صحیح می‌توان آن را به تجربه‌ای شاد و هیجان‌انگیز تبدیل کرد. یکی از مهمترین این چالش‌ها، شیردهی دو قلویی و همزمان است.
شیر خوردن هر نوزاد به طور میانگین بین 20 تا 30 دقیقه طول می‌کشد و هر دو الی سه ساعت یکبار باید تکرار شود. حالا برای شیر دادن همزمان به دوقلوها، آیا شیر کافی برای هر دو وجود دارد؟ چگونه می‌توان برنامه‌ای منظم برای شیردهی تنظیم کرد؟
در ادامه این مقاله از مستر قاووت به این سوالات پاسخ می‌دهیم و جزئیاتی را از تجربه مادران بازگو می‌کنیم تا این دوران را به‌راحتی پشت سر بگذارید.
چالش‌ها و راهکارهای شیردهی به دوقلوها:
بسیاری از مادران برای نگهداری و شیردهی به یک نوزاد هم مشکلاتی پیش رو دارند، وای به حال مادرانی که قرار است از نوزاد دوقلو نگهداری کنند. برای مثال برخی از مادران دوقلو نگران کمبود شیر برای تغذیه هر دو نوزاد هستند که اغلب با تغذیه منظم و تحریک کافی پستان‌ها، بدن مادر می‌تواند به اندازه کافی شیر تولید کند.
همچنین شیردهی به چندقلو آن هم به‌صورت همزمان، می‌تواند بسیار خسته‌کننده باشد. مخصوصا که زمان گرسنگی اکثر چند قلوها یکی است و مادر باید به واکنش آنها نسبت به گرسنگی واکنش مناسب نشان دهد. توصیه می‌کنیم مادر چندین بازه زمانی مختلف را برای نوزادان امتحان کند تا تشخیص دهد نوزادان در کدام حالت، کاملا سیر می‌شوند.
گاهی هم ممکن است یکی از دوقلوها نسبت به دیگری شیر بیشتری بخورد و شرایط سیر کردن آنها برای مادر کمی دشوارتر شود. این مسئله وقتی بیشتر حاد می‌شود که غلظت شیر مادر در حد نرمال نباشد و نوزاد به درستی سیر نشود. در مقاله غلیظ شدن شیرمادر به طور مفصل در این مورد صحبت کردیم.
بهترین پوزیشن برای شیردهی همزمان به دوقلوها
اگر اولین زایمان را تجربه کرده‌اید یا اولین بار است که می‌خواهید به دو نوزاد همزمان شیر دهید، از حالت‌های زیر که حاصل تجربه مادران دیگر است کمک بگیرید:
- کمک دیگران: نگه‌داشتن همزمان دو نوزاد برای شیردهی برای یک مادر کار راحتی نیست. به همین دلیل حتما از یکی از اطرافیان بخواهید که در این کار به شما کمک کند تا نوزاد بتواند به اندازه کافی شیر بخورد.
- بالشت شیردهی: اگر کسی در اطراف شما نیست، حتما دور تا دور خود را با بالش پر کنید و دست‌هایتان را روی آنها قرار دهید تا سنگینی نوزاد روی دستان شما کمتر احساس شود.
- تغییر حالت: گاهی نیم ساعت، زمان زیادی برای یک مادر شیرده محسوب می‌شود. در این موارد از تغییر حالت کمک بگیرید و بین پوزیشن زیربغل و فوتبال نوزادها را جابه‌جا کنید.
در نهایت، شیردهی به دوقلوها بسته به مدیریت شما می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما فواید بی‌نظیر آن ارزش تلاش را دارد. پس سعی کنید با استراحت کافی و کمک گرفتن از اطرافیان شیردهی به نوزادان چندقلو را به فرایندی لذت‌بخشش تبدیل کنید.
راهکارهای افزایش شیر مادر
افزایش شیر مادر یکی از دغدغه‌های اصلی مادران شیرده، به خصوص مادران دوقلو است. خوشبختانه، با رعایت برخی نکات و روش‌هایی که در ادامه می‌گوییم، می‌توان تولید شیر را افزایش داد.
- شیردهی متناوب: شدت شیر خروجی در 5 دقیقه اول بسیار بیشتر است. پس اگر دفعات شیردهی را افزایش داده و بازه بین دو شیردهی را کوتاه کنید، سرعت تولید شیر نیز در پستان بالا می‌رود.
- شیردهی به تقاضای نوزاد: هرگاه نوزاد گرسنه شد، به او شیر بدهید. این کار باعث تحریک تولید شیر می‌شود.
- خالی کردن کامل سینه‌ها: مطمئن شوید که در هر نوبت شیردهی، هر دو سینه به طور کامل تخلیه شوند. این کار به مغز سیگنال می‌دهد که شیر بیشتری تولید کند.
- شیردهی شبانه: شیردهی در شب و شیر دادن به نوزاد دوقلو در خواب، به دلیل افزایش سطح هورمون پرولاکتین، نقش مهمی در افزایش تولید شیر دارد.
- تغذیه مناسب: مصرف مایعات کافی مثل آب، آبمیوه‌های طبیعی و سوپ‌ها شدت تولید شیر را افزایش می‌دهند.
- تغذیه سالم: میزان کالری مورد نیاز مادر بعد از زایمان به ازای هر نوزاد 500 کالری بیشتر می‌شود. یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین منجربه تامین کالری مورد نیاز مادر و افزایش تولید شیر خواهد شد.
- اجتناب از مواد محرک: از مصرف کافئین، نیکوتین و الکل خودداری کنید.
- خواب کافی: خواب کافی برای تولید شیر بسیار مهم است.
- کاهش استرس: سعی کنید استرس خود را مدیریت کنید، زیرا استرس می‌تواند بر تولید شیر تأثیر منفی بگذارد.
- ماساژ سینه‌ها قبل از شیردهی: ماساژ ملایم سینه‌ها قبل از شیردهی می‌تواند به جریان شیر کمک کند.
همچنین برخی گیاهان مانند رازیانه، شنبلیله و عرق بیدمشک به افزایش تولید شیر کمک می‌کنند. در مطلب شیرافزا طبیعی بسیاری از خوراکی‌های موثر برای افزایش شیر مادر را معرفی کردیم.
شیردهی همزمان به دو نوزاد بهتر است یا شیردهی متناوب؟
در صورتی که نوزاد چند قلو دارید، بهتر است در ابتدا شیردهی همزمان را امتحان کنید و هر دو تا سه ساعت در طول شبانه روز به نوزادان شیر بدهید. اگر شیر دادن به نوزاد دوقلو به صورت همزمان برای شما دشوار است، می‌توانید شیردهی متناوب را امتحان کنید. در این روش، ابتدا به یک نوزاد و سپس به نوزاد دیگر شیر می‌دهید که البته اغلب مادران روش دوم را ترجیح می‌دهند.
برای شیر دادن به نوزاد سه قلو نیز بهتر است ابتدا به دو قل شیر دهید و برای قل سوم از شیشه شیر استفاده نمایید. البته توصیه می‌شود تغذیه با شیشه را به نوبت برای نوزادان جابه‌جا کنید.
در نهایت، مهمترین نکته این است که شما و نوزادانتان احساس راحتی داشته باشید. پس هر روشی که برای شما و نوزادانتان مناسب‌تر است را انتخاب کنید تا از بروز برخی مشکلات پیشگیری کنید. مقاله ضعف در شیردهی اطلاعات خوبی در این مورد در اختیار شما قرار می‌دهد.
همچنین مطالعه مقاله خراب شدن دندان ها در دوران شیردهی، علت مشکلاتی که برای دندان خانم‌های باردار و شیرده می‌افتد را بررسی کرده و برای آن راهکار ارائه می‌دهد.
با شیردهی صحیح به چندقلوها، نوزادانی سالم داشته باشید
بدون شک قبل از شما مادران زیادی شیر دادن به نوزاد دوقلو را تجربه کرده‌اند؛ پس بهتر است از این تجربه برای ساده‌تر شدن کارتان کمک بگیرید. بسیاری از مادران گفته‌اند مشکل نگهداری همزمان دو نوزاد را با بالشت شیردهی یا کمک خانواده حل کرده‌اند.
همچنین برای تامین شیر کافی برای دوقلوها یا چند قلوها، رژیم غذایی مغذی را رعایت کرده‌اند تا کالری اضافه مورد نیاز خود را تامین کنند. به علاوه روش‌هایی مثل شیردهی متناوب، خالی کردن کامل سینه‌ها، خواب کافی، تغذیه مناسب و… در افزایش این شیر نقش به سزایی داشته است.
توصیه می‌کنیم در کنار این موارد، حتما تحت نظر پزشک متخصص باشید و سعی کنید براساس دانش و تجربه او این دوران را پشت سر بگذارید تا هیچ مشکلی برای شما یا دوقلوها ایجاد نشود.
فواید شیر مادر برای نوزادان دوقلو
شیر مادر برای همه نوزادان، از جمله دوقلوها، یک هدیه بی‌نظیر است و فواید این شیر که در ادامه به آن می‌پردازیم را نمی‌توان انکار کرد:
- ایمنی در برابر بیماری‌ها: شیر مادر حاوی آنتی‌بادی‌هایی است که به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک می‌کند و او را در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌نماید.
- این موضوع برای نوزادان دوقلو که ممکن است سیستم ایمنی ضعیف‌تری داشته باشند، بسیار مهم است.
- تغذیه کامل: شیر مادر تمام مواد مغذی مورد نیاز برای رشد و نمو نوزاد را در خود دارد و به راحتی هضم می‌شود.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن: نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، در بزرگسالی کمتر در معرض ابتلا به بیماری‌هایی مانند چاقی، دیابت نوع 1 و آلرژی‌ها هستند.
- تقویت سیستم ایمنی: شیر مادر به رشد و تکامل سیستم ایمنی نوزاد کمک می‌کند و او را در برابر بیماری‌های آتی مقاوم‌تر می‌سازد.
- تسهیل پیوند عاطفی مادر و کودک: شیردهی به تقویت پیوند عاطفی بین مادر و نوزاد کمک می‌کند و احساس امنیت و آرامش را در نوزاد ایجاد می‌کند.
- کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS): نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد کمتر دارند. این موضوع برای دوقلوها که ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند، بسیار حائز اهمیت است.
- هماهنگی رشد: شیر مادر به رشد هماهنگ و متناسب نوزادان دوقلو کمک می‌کند و از بروز اختلاف رشد بین آنها جلوگیری می‌کند.
با این تفاصیل بهتر است تا جای ممکن از شیر مادر برای تغذیه نوزادان استفاده کنید. در صورت شاغل بودن یا در دسترس نبودن مادر نیز می‌توانید از شیر دوشیده کمک بگیرید. در مقاله نگهداری شیر مادر، روش‌های مختلف برای حفظ کیفیت شیر دوشیده شده را بررسی کردیم.
سوالات متداول
- آیا در دوران شیردهی باید حتما مکمل خاصی مصرف کنم؟
- در بسیاری از موارد، با داشتن یک رژیم غذایی متعادل، بدن مادر شیرده تمام مواد مغذی مورد نیاز را دریافت می‌کند. اما گاهی اوقات، ممکن است به مکمل‌هایی مانند آهن، ویتامین D یا اسید فولیک نیاز باشد. بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا مشخص شود که آیا به مکمل نیاز دارید یا خیر.
- آیا می‌توانم در دوران شیردهی رژیم لاغری بگیرم؟
- بهتر است تا پایان شیردهی کامل، رژیم لاغری سخت و محدودکننده نگیرید. کاهش وزن ناگهانی می‌تواند بر تولید شیر تأثیر بگذارد. بهتر است به تدریج و با کمک یک متخصص تغذیه، وزن خود را کاهش دهید.
- شیردهی همزمان برای نوزدان دوقلو بهتر است یا متناوب؟
- این مسئله به نیاز تغذیه‌ای دوقلوها و توانایی تولید شیر مادر برمی‌گردد. در صورتی که شیر کافی برای سیرکردن هر دو نوزاد دارید و از نظر جسمی می‌توانید هر دو نوزاد را در موقعیت مناسبی برای شیر خوردن قرار دهید، شیردهی همزمان گزینه مناسب‌تری است.
برای شیردهی به دو قلوها چه کار کنیم که مادر دچار صعف نشه؟